En de ISU kan of wil niet rekenen.
Het is niet dat ik het niet kan hebben als een Nederlander eens een keer geen goud wint tijdens de Olympische Spelen in Sochi. En ik gun de Polen een Olympische kampioen. Van harte. Maar wat er vandaag is gebeurd is eenvoudig absurd. Koen Verweij heeft de 1500m gewonnen, omdat hij vandaag, 15 februari 2014, de snelste was van allemaal. Maar hij krijgt niet de gouden medaille.
Infographic
Waarom heeft Koen Verweij gewonnen?
Bij de start van een 1500m wedstrijd staan de schaatsers in de binnen- en de buitenbaan 15 meter uit elkaar. De schaatser die in de buitenbaan start, staat 15 meter dichter bij de starter en hoort daardoor het startschot 0,045 seconde (vijfenveertig duizendste) eerder dan de rijder in de binnenbaan. Koen Verweij startte in zijn rit in de binnenbaan. Zbigniew Bródka startte in zijn rit in de buitenbaan. Bródka heeft dus in vergelijking tot Koen Verweij het startschot 0,045 seconden eerder gehoord. In de tijdmeting was Bródka 0,003 seconde sneller dan Verweij. Wanneer we deze uitslag corrigeren voor het verschil in ‘startschottijd’ tussen de beide rijders heeft Verweij Bródka verslagen met een verschil van 0,042 seconde. Scroll naar beneden voor een update van deze berekening.
Waarom kan of wil de ISU niet rekenen?
De Internationale Schaats Unie die de reglementen opstelt, heeft bepaald dat de tijden bij Olympische schaatswedstrijden in duizendsten van een seconde worden gemeten. De ISU kan ook weten wat de snelheid van het geluid is en dat dus de rijder die in de binnenbaan start al bij de start 0,045 seconde achterstand oploopt op de rijder in de buitenbaan. De starttijd wordt echter bepaald door het moment waarop het elektronische signaal van het startpistool wordt afgegeven op hetzelfde moment dat de starter de trekker overhaalt en de knal klinkt waarop de rijders reageren. In de reglementen van de ISU staat echter niet vermeld dat het verschil in aankomsttijd van de knal tussen de rijders in de buiten- en binnenbaan elektronisch wordt gecompenseerd. Ik ga er daarom van uit dat dit ook niet gebeurt. Bij wedstrijden die in één manche worden verreden, en zeker bij de 1500 meter waar de rijders bij de start verder uit elkaar staan dan bijvoorbeeld bij de 10km, is dit verschil van 0,045 seconde aanzienlijk ten opzichte van de nauwkeurigheid van één duizendste seconde waarmee de uitslag wordt bepaald.
Dit is geen ingewikkelde wiskunde maar simpel rekenwerk. Zou het echt kunnen dat de ISU hier nooit aan heeft gedacht?
Update 16-2-2014: het zit iets anders maar de conclusie blijft vooralsnog hetzelfde
Naar aanleiding van dit artikel hebben verschillende mensen erop gewezen dat er luidsprekers bij de start staan die het geluid van het startschot aan de startende rijders doorgeven. Dankzij Martin Koning (twitter: @martinkoning) kwam ik aan deze foto waarop de plaatsing van de luidsprekers bij de start van de 1500m in Sochi staat afgebeeld.
Ook Thijs Zonneveld (@thijszonneveld) twitterde een foto waarop de positie van de speakers bij de start van de 1500m is te zien.
Zoals op de foto’s te zien is, staan de luidsprekers die het startschot doorgeven aan de buitenkant van de baan achter de boarding. De banen zijn 5m breed. De schaatser in de binnenbaan staat bij de start dus 5 meter verder van zijn of haar luidspreker af dan de schaatser die in de buitenbaan start. 5 Meter komt bij de geluidssnelheid van 340m/sec overeen met een vertraging van 15 duizendste seconde. Minder dan bij het oude startpistool, maar nog steeds veel te veel om eindtijden met een nauwkeurigheid van een duizendste te kunnen vergelijken.
Dit alles gaat natuurlijk niet op wanneer het tijdsverschil elektronisch is gecompenseerd door het geluid uit de luidspreker voor de buitenbaan 15 milliseconden te vertragen. De reglementen van de ISU zeggen hier niets over. Wie weet of dit gebeurt mag het zeggen (in de comments). Zo niet, dan heeft Koen Verweij nog steeds de snelste 1500 meter van deze Olympische Spelen geschaatst.
Nog een aanvulling. Kjell van den Boogert heeft in 2012 een (bekroond) profielwerkstuk geschreven over het startpistool, waarin hij de berekeningen die ik hier heb vermeld nog veel nauwkeuriger beschrijft.
Veel mensen melden dat er speakers zo zijn geplaatst dat het startschot bij beide rijders gelijktijdig aankomt. Maar niemand heeft mij tot nu toe de exacte plaatsing van die speakers op de baan in Sochi gegeven. Veel mensen hebben het over speakers achter de rijders, maar dat is onzin. Staan die dan op het ijs? Het zou pas eerlijk zijn als er pal boven elke rijder een speaker zou hangen. In Sochi is dat niet het geval.
Lichtflits
Er zijn ook heel wat mensen die stellen dat er geen probleem is omdat er immers ook een lichtflits uit het startpistool komt. Ik vraag me af of deze mensen de situatie bij de start goed kennen. De meeste renners staan in de starthouding voorovergebogen met hun hoofd naar beneden. De starter staat op een verhoging en houdt het startpistool hoog boven zijn hoofd. Om die lichtflits te kunnen zien zouden de schaatsers in hun voorovergebogen houding hun hoofd extreem in hun nek moeten leggen. Deze oplossing is niet erg realistisch.
Statisticus Wim Kalmijn in Trouw
In Trouw van 20 februari 2014 betoogt statisticus Wim Kalmijn precies hetzelfde. “De conclusie is dan ook dat het meten, of liever gezegd het aflezen van schaatstijden in duizendste seconden technisch wel mogelijk is, maar volstrekt onzinnig, omdat aldus ‘waargenomen’ verschillen van 0,01 seconden of minder ons niet vertellen welke van de twee rijders de afstand ook in de kortste tijd gereden heeft, wat wel de bedoeling zou moeten zijn. In dit geval wordt dus gewoon geloot tussen de beide deelnemers en dan nog onzuiver. Het alternatief zou zijn om terug te keren naar een afronding op 0,01 seconde en in incidentele gevallen met een ‘ex aequo’-klassering genoegen te nemen. Daarmee wordt in elk geval recht aan de werkelijkheid gedaan: verschillen die je niet goed kunt meten moet je ook niet willen honoreren.”
(96216 keer bekeken)