De kosten van de gezondheidszorg: het is een eindeloos terugkerend thema. Als een overslaande langspeelplaat (voor de jonge lezers: dit was de voorloper van de CD; voor de nog jongere lezers: dit was een offline geluidsdrager uit het verre verleden, een soort analoge Spotify) wordt dezelfde riedel keer op keer afgedraaid. De kosten van de gezondheidszorg zijn te hoog en daar moeten we iets aan gaan doen.
Nou houd ik ervan kwesties als deze op een logische manier te benaderen. Te hoge kosten kun je oplossen door A de kosten te verlagen of B meer geld beschikbaar te stellen. B is politiek lastig, dus kijken we al jaren naar A. Kosten van de gezondheidszorg kun je I verlagen door de gezondheidszorg goedkoper te maken of II door te zorgen dat er minder mensen ziek worden. De meeste oplossingen die de afgelopen pakweg 20 jaar zijn geprobeerd mikken op I: de gezondheidszorg goedkoper maken. Dankzij neoliberale politici als Hoogervorst en Klink is de gezondheidszorg geprivatiseerd, althans voor zover mogelijk. Dit heeft geleid tot een soort concurrentie die ook weer niet echt goed werkt, en verder vooral tot een sterk toegenomen macht van zorgverzekeraars, die inmiddels bepalen wat de huisarts en de specialist in het ziekenhuis wel en niet mogen doen. Een groeiend aantal zorgverleners en gewone mensen vraagt zich af of we dat moeten willen.
Verrassend weinig oplossingen richten zich op II: zorgen dat er minder mensen ziek worden. Goed, er zijn allerlei lovenswaardige initiatieven om mensen tot een gezondere leefstijl te brengen. Terwijl we aan de ene kant door deze initiatieven (zoals de buiten-fitnessplaatsen die overal in Nederland uit de grond worden gestampt, een soort Cruijff courts voor volwassenen) én door onszelf (zie de hardloop-rage die al een jaar of twintig woedt onder iets te zwaarlijvige maar nog wel verantwoorde burgers) in beweging worden gebracht, wordt de bevolking gemiddeld toch nog steeds dikker en meer obees ten gevolge van alle vulmiddelen die ons in onze supermarkten worden verkocht als ‘voedsel’.
Behalve overgewicht – variërend van een iets te bol buikje tot echt problematische obesitas – brengt deze internationale voedselvergiftiging een scala aan ziekten teweeg die we met een lief eufemisme ‘welvaartsziekten’ noemen. Hart- en vaatziekten, kanker, depressie, dementie, diabetes 2, ze zijn allemaal volgens gedegen wetenschappelijke onderzoek direct gelinkt aan de rommel die we dagelijks in onze mond proppen.
Deze rommel wordt ons verkocht als gezond, natuurlijk, vitaminerijk, energierijk, vitaliserend, zuiver plantaardig en meer fraaie kreten van de marketingafdelingen van de 10 voedingsgiganten die bepalen wat er op ons bord ligt. In feite is wat er in het gemiddelde supermarktkarretje ligt verarmd, ongezond, ziekmakend, giftig, onevenwichtig en te zoet.
Die andere industrie waar we volgens sommige wetenschappers erg voor moeten oppassen, Big Farma, profiteert enorm van de verwoestingen die Big Food aanricht in de volksgezondheid. Alleen al die honderduizenden nieuwe diabetespatiënten, allemaal chronisch, zorgen voor een fantastische, stabiel groeiende stroom inkomsten. Je zou soms bijna gaan vermoeden dat op geheim topniveau de programma’s van deze beide industriële supermachten op elkaar worden afgestemd (wij houden ze ziek zodat jullie er permanent medicijnen aan kunnen slijten), maar dat is complotdenken en dat mag niet.
Wat we wél kunnen doen is gezond eten. Daarvoor is kennis nodig – wat is gezond eten, hoe doe je dat, waar haal je dat? – en vooral de wilskracht om de brainwashing en misleiding van Big Food te weerstaan. Voor een individu is dit bijna onmogelijk, al zijn er steeds meer mensen die het toch lukt.
Wat echter enorm zou helpen is als de regering zich hier sterk voor zou maken. En dan niet alleen met mooie woorden of met ‘oplossingen’ waarbij de markt zichzelf mag reguleren, want dat doet de markt never nooit niet. Lieden als Rutte c.s. weten dat, maar ze zitten zo diep ingebed in een systeem waarin de politieke macht achter de schermen volledig wordt bestierd door het multinationale bedrijfsleven, dat ze geen kant op kunnen, hun dienst uitzitten in de wetenschap dat ze na afloop ruim worden beloond met lucratieve baantjes, commissariaten en dergelijke. Zo lang we in dit systeem leven zal van de kant van de regering dus nooit de route worden gekozen die voor steeds meer mensen de enig logische is: zorgen dat er minder mensen ziek worden en meer mensen gezonder worden door de verwoestende praktijken van Big Food (en in hun kielzog Big Farma) aan banden te leggen.
De kosten van de gezondheiszorg zouden enorm en structureel dalen, als we met z’n allen écht gezond zouden gaan eten. Vergeleken bij de enorme besparingen die dat zou opleveren – denk aan minimaal een halvering van de kosten van de gezondheidszorg – vallen maatregelen die nu worden voorgesteld, zoals de bureaucratie in het systeem verminderen, in het niet. Bovendien blijft dat dweilen met de kraan open: zolang we blijven toestaan dat mensen zich helemaal ziek eten aan de rommel die supermarkten legaal mogen verkopen, is elke poging om de kosten van de gezondheidszorg te verlagen symptoombestrijding.
We lezen in het nieuwe regeerakkoord dat het lage btw-tarief omhoog gaat en de vennootschapsbelasting naar beneden. Dat betekent dat groenten duurder worden en bedrijven meer winst maken. Dat zijn de keuzes die deze regering maakt.
(129 keer bekeken)